Zeka ve İroni deyince: Jerzy Kosinski

Merhaba,

Umarım güzel bir Pazar geçiriyorsunuzdur. Benim günüm güzel  başladı.

Bugün size Jerzy Kosinski’nin “Bir Yerde” kitabını yazmak istedim. Zekaya ve ironiye duyduğum hayranlığı kelimelerle anlatmam zor. Bu iki şey bana hem hayatın temelini oluşturan hem de hayatı yaşanır kılan iki unsur gibi geliyor. Eğer bir kişide bu iki şey yoksa ondan korkun. Çünkü sizin de hayatınızı ota çevirecektir.

Bu iki şeye bu kadar değer verirken ikisini bir arada bulduğum kitabı da ne kadar sevdiğimi tahmin edebilirsiniz. Üstün bir zekanın “malzemesi bol Amerikan kültürü” üzerine yazdığı bu inanılmaz absürd taşlamayı okurken zaman zaman ağzımdakileri püskürttüğüm oldu.(Halka açık yerlerde okumayınız)

Dikkat bu kısım biraz spoil içeriyor;

Konusu, gerçekte “niteliksiz” bir adam olan ve doğumundan beri sadece bir evin arka bahçesinde çalışıp başka hiç bir şey yapmamış olan kahramanımız “Chance”’in başına gelenlerdir. Chance orta yaşlı, saf, çocuksu, biraz da zekâ özürlüdür. Bir gün bir limuzin Chance’e çarpar ve zengin iş adamının karısı Chance’i himayesine alır. Çok nüfuzlu bir işadamı olan Rand, Chance'i aralarında ABD başkanının da olduğu bir çok önemli kişiyle tanıştırır. Zekâ özürlü Chance, ömrü boyunca televizyondan kaptığı bazı anlamsız bilgileri kendi bahçıvanlık deneyimleriyle harmanlayarak bazı saçma sapan aforizmalar üretir, karşısındaki önemli politikacı ve iş adamları ise bu sözlerin altında derin anlamlar olduğunu sanırlar ve Chance'in bir bilge olduğuna inanırlar. Talihin saçma bir ana denk getirdiği olaylar örgüsünü ve Amerikan medya kültürüne yöneltilen bu ince taşlamayı okurken çok keyif aldım. Özgün adı “Being There” olan roman 1979’da filme de çekilmiş. Eğer bulabilirsem mutlaka izlemek isterim.

Yazardan biraz bahsetmek gerekirse, kitap kurtlarının “Boyalı Kuş” kitabıyla hatırlayacağı yazarımız üstün zekasına ve yeteneğine akademik başarılar eklemiş, 1955-1957 yılları arasında Varşova Bilimler Akademisi'nde asistan olarak görev yapan Kosinski, Ford bursuyla ABD'ye gitmiş. Psikoloji doktorasını yaptıktan sonra, Wesleyan ve Princeton üniversitelerinde ve Yale Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmış.

Ne yazık ki 1991 yılında intihar etmiş. İntihar öncesi bıraktığı notta şöyle yazıyormuş "Her zamankinden daha uzun bir süre uyuyacağım. Buna sonsuzluk deyin”..

Bu yazarı es geçmeyin derim. Mutlu pazarlar!